Metabolizma hakkında doğru bilinen yanlışlar

Dr. Diyetisyen & Psikolog Pırıl Şenol

Ne zaman beden ağırlığımızın denetiminden bahsetsek, aklımıza ilk gelen unsurların başında kuşkusuz "metabolizma" oluyor. Su içsem yarıyor, eskiden böyle değildi, arkadaşım benimle aynı şeyi yiyor ama ben kilo veremiyorum gibi söylemlerin birçoğunu atfettiğimiz de yine sıklıkla metabolizma faktörü oluyor. Peki nedir bu metabolizma hakkında en sık duyduğumuz ve çoğunlukla doğru bildiğimiz yanlışlar? Gelin birlikte göz atalım.

1. Metabolizma hızını arttıran besinler vardır

Birçok kişi, metabolizmayı hızlandırdığına inanılan bazı gıdaların, özellikle baharatlı yiyeceklerin, metabolizmayı artırdığına inanır. Ancak bu etki genellikle çok küçüktür ve uzun vadeli kilo kaybı veya metabolizma üzerinde büyük bir etkisi yoktur.

2. Gece yemek yemek metabolizmayı yavaşlatır

Gece yemek yemenin metabolizmayı yavaşlattığına dair bir inanış vardır ancak bu doğru değildir. Vücut, günün her saatinde enerji tüketir ve sindirim süreci gece boyunca da devam eder.

3. Yaşlanmak metabolizmayı yavaşlatarak kilo almamıza sebep olur

Aslında yaşlandıkça metabolizmanın yavaşladığına dair yaygın bir yanlış var. Ancak yaş ilerledikçe kas kütlesi azalabilir ve fiziksel aktivite seviyeleri düşebilir, bu da metabolizmanın yavaşlamasına neden olabilir. Ancak bu durum tamamen yaşlanma ile ilişkilendirilmemelidir. Bu konu hakkında daha detaylı bir yazıyı buradan okuyabilirsiniz.

4. Metabolizmayı hızlandıran özel egzersizler vardır

Bazı egzersizlerin yağ yakma sürecini hızlandırdığına dair bir inanış vardır. Ancak vücut, yağ depolarını kullanmak için genellikle düşük yoğunluklu, uzun süreli egzersizlere ihtiyaç duyar. Yüksek yoğunluklu egzersizler de metabolizmayı artırabilir ancak yağ yakma süreci karmaşıktır ve sadece egzersiz türüne bağlı değildir. Bir bireyin yağ kütlesi kaybetmek için özel bir egzersizden ziyade büyük tabloya bakıldığında kalori açığı yakalaması esastır.

5. Metabolizmayı hızlandıran özel beslenme türleri/diyetler vardır

Özel bir diyetle metabolizma hızı değişmez çünkü metabolizma, sadece alınan kalorilerle değil, aynı zamanda vücudunuzun enerji üretme ve kullanma süreçleriyle de ilgilidir. Dolayısıyla, belirli bir diyet uygulamak metabolizmanızı etkileyebilir ancak bu değişiklikler kalıcı olmayabilir ve diyetten sonra metabolizma hızı eski haline dönebilir. Bunun yanı sıra, metabolizma hızını etkileyen birçok faktör vardır ve sadece diyetle kontrol edilemeyen genetik faktörler, yaş, cinsiyet ve hormonal düzenlemeler gibi etmenler de bulunmaktadır.

Kilo verme ile ilgili daha detaylı bilgiyi "kilo verme 101" isimli yazımızda bulabilirsiniz.

Sağlıklı günler dileriz.

Rebello, C., Greenway, F. L., & Dhurandhar, N. V. (2014). Functional foods to promote weight loss and satiety. Current opinion in clinical nutrition and metabolic care, 17(6), 596–604.

Clark, J. E., & Welch, S. (2021). Comparing effectiveness of fat burners and thermogenic supplements to diet and exercise for weight loss and cardiometabolic health: Systematic review and meta-analysis. Nutrition and health, 27(4), 445–459.